emar cihazı ne demek?

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) - Emar Cihazı

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) veya halk arasında bilinen adıyla Emar, vücudun iç organlarını, dokularını ve kemiklerini detaylı bir şekilde görüntülemek için kullanılan tıbbi bir görüntüleme tekniğidir. Radyasyon kullanmayan bu yöntem, güçlü manyetik alanlar ve radyo dalgaları aracılığıyla görüntüler oluşturur. Özellikle yumuşak dokuların incelenmesinde Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve röntgen gibi yöntemlere göre daha üstün sonuçlar verir.

Tarihçe

MRG'nin temelleri 1940'lı yıllarda izidor İsaac Rabi'nin Nükleer Manyetik Rezonans (NMR) keşfine dayanır. İlk MRG taraması 1970'lerde yapılmış olup, tıp alanındaki kullanımı giderek yaygınlaşmıştır. Peter Mansfield ve Paul Lauterbur, MRG'nin geliştirilmesindeki katkılarından dolayı 2003 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazanmışlardır.

Çalışma Prensibi

MRG, aşağıdaki temel prensiplere dayanır:

1. Güçlü Manyetik Alan: MRG cihazı, güçlü bir manyetik alan oluşturur. Bu alan, vücuttaki su moleküllerinde bulunan hidrojen atomlarının çekirdeklerinin (protonların) manyetik alanla aynı hizaya gelmesini sağlar.
2. Radyo Dalgaları: Daha sonra, radyo dalgaları gönderilir. Bu radyo dalgaları, protonların manyetik alandaki hizalanmasını bozar ve protonların belirli bir frekansta (rezonans frekansı) dönmesine neden olur.
3. Sinyal Algılama: Radyo dalgaları kesildiğinde, protonlar tekrar eski hizalarına dönerken enerji yayarlar. Bu enerji, MRG cihazı tarafından algılanır ve bilgisayar ortamında işlenerek görüntülere dönüştürülür.
4. Görüntü Oluşturma: Farklı dokuların farklı yoğunlukta sinyal yayması, detaylı ve kontrastlı görüntülerin elde edilmesini sağlar. Bu görüntüler, radyolog uzmanları tarafından incelenerek tanı konulmasına yardımcı olur.

MRG Cihazının Bileşenleri

Bir MRG cihazı temel olarak şu bileşenlerden oluşur:

• Mıknatıs: Cihazın en önemli parçasıdır. Genellikle süper iletken mıknatıslar kullanılır ve çok güçlü manyetik alanlar (1.5 Tesla, 3 Tesla ve üzeri) üretirler. Mıknatıs türleri arasında kalıcı mıknatıslar, dirençli mıknatıslar ve süper iletken mıknatıslar bulunur. Süper iletken mıknatıslar, yüksek performansları nedeniyle en yaygın kullanılan türdür.
• Gradyan Bobinleri: Manyetik alanın uzaysal olarak değişmesini sağlayarak, farklı bölgelerden gelen sinyallerin ayrıştırılmasını sağlar. Bu sayede, 3 boyutlu (3D) görüntüler elde edilebilir.
• Radyo Frekans (RF) Bobinleri: Radyo dalgalarını yayan ve vücuttan gelen sinyalleri algılayan antenlerdir. Farklı vücut bölgeleri için farklı RF bobinleri kullanılır. Örneğin, baş için ayrı, diz için ayrı bir bobin kullanılır.
• Bilgisayar Sistemi: Elde edilen sinyalleri işleyerek görüntüleri oluşturan ve cihazın tüm fonksiyonlarını kontrol eden sistemdir.
• Hasta Yatağı: Hastanın cihazın içine doğru kaydırıldığı ve tarama sırasında sabit durmasını sağlayan yatak.

MRG Çeşitleri

MRG, kullanım alanına ve elde edilmek istenen bilgilere göre farklı türlerde yapılabilir:

• Fonksiyonel MRG (fMRG): Beyin aktivitesini ölçmek için kullanılır. Sinirbilim araştırmalarında ve beyin cerrahisi planlamasında önemli bir rol oynar.
• Anjiyo MRG (MRA): Kan damarlarını görüntülemek için kullanılır. Damar tıkanıklıklarını, anevrizmaları ve diğer damar hastalıklarını teşhis etmede etkilidir.
• Kalp MRG: Kalbin yapısını ve fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılır. Kalp kası hastalıkları, kalp yetmezliği ve diğer kalp rahatsızlıklarının tanısında kullanılır.
• Difüzyon MRG (DWI): Su moleküllerinin hareketini inceleyerek, inme (felç) gibi durumların erken teşhisinde kullanılır.
• Perfüzyon MRG: Doku ve organlardaki kan akışını ölçmek için kullanılır. Tümörlerin karakterizasyonu ve beyin hasarının değerlendirilmesinde kullanılır.
• Spektroskopi MRG (MRS): Dokulardaki kimyasal maddelerin konsantrasyonunu ölçmek için kullanılır. Tümörlerin tanısında ve metabolik hastalıkların incelenmesinde kullanılır.

MRG'nin Kullanım Alanları

MRG, tıp alanında geniş bir kullanım yelpazesine sahiptir:

• Beyin ve Sinir Sistemi Hastalıkları: Multiple Skleroz (MS), Alzheimer Hastalığı, tümörler, inme, epilepsi gibi hastalıkların teşhisi ve takibi.
• Kas-İskelet Sistemi Hastalıkları: Eklem rahatsızlıkları, bağ yaralanmaları, kas yırtıkları, kemik tümörleri.
• Kalp ve Damar Hastalıkları: Kalp krizi, kalp yetmezliği, anevrizmalar, damar tıkanıklıkları.
• Karın ve Pelvis Bölgesi Hastalıkları: Karaciğer, böbrek, pankreas, rahim, yumurtalık, prostat gibi organların hastalıkları.
• Meme Hastalıkları: Meme kanseri taraması ve teşhisi.
• Kanser Tanısı ve Evrelemesi: Tümörlerin yerini, büyüklüğünü ve yayılımını belirlemede.

MRG'nin Avantajları

• Radyasyon İçermemesi: Röntgen ve BT gibi yöntemlere göre radyasyon riski yoktur.
• Yüksek Yumuşak Doku Kontrastı: Yumuşak dokuların detaylı görüntülenmesini sağlar.
• Çok Yönlü Görüntüleme: Farklı açılardan ve düzlemlerde görüntü alınabilir.
• Non-invaziv Olması: Genellikle vücuda herhangi bir kesi veya giriş yapılmadan gerçekleştirilir.

MRG'nin Dezavantajları

• Yüksek Maliyet: Diğer görüntüleme yöntemlerine göre daha pahalıdır.
• Uzun Süren Tarama: Tarama süresi diğer yöntemlere göre daha uzundur (genellikle 30-60 dakika).
• Kapalı Alan Korkusu (Klostrofobi): Bazı hastalar kapalı alanda kalmaktan rahatsız olabilirler. Açık MRG cihazları bu sorunu kısmen çözmektedir.
• Metal İmplantlar: Vücudunda metal implantı olan (örneğin kalp pili, metal protez) bazı hastalar için MRG uygun olmayabilir.
• Gürültülü Olması: Tarama sırasında yüksek ses çıkarabilir. Bu nedenle, hastaların kulaklık veya tıkaç kullanması önerilir.
• Kontrast Madde Reaksiyonları: Nadiren de olsa, kullanılan kontrast maddelere karşı alerjik reaksiyonlar görülebilir.

MRG'ye Hazırlık

MRG çekimi öncesinde hastaların dikkat etmesi gereken bazı hususlar vardır:

• Doktorunuza Danışın: Vücudunuzda herhangi bir metal implant (kalp pili, protez, işitme cihazı, vb.) varsa veya hamileyseniz doktorunuza mutlaka bildirin.
• Açıklık Getirin: Klostrofobiniz varsa doktorunuza veya teknisyene bildirin. Gerekirse sakinleştirici ilaç alabilirsiniz.
• Metal Eşyalardan Arının: Tarama öncesinde üzerinizdeki tüm metal eşyaları (takı, saat, kemer, gözlük, vb.) çıkarmanız gerekmektedir.
• Yeme-İçme: Doktorunuz aksi yönde bir talimat vermediyse, MRG çekimi öncesinde normal yeme-içme düzeninize devam edebilirsiniz. Bazı özel durumlarda (örneğin karın MRG'si) öncesinde aç kalmanız gerekebilir.
• İlaç Kullanımı: Düzenli olarak kullandığınız ilaçları MRG çekimi öncesinde almaya devam edebilirsiniz.

MRG Sonuçları

MRG çekimi tamamlandıktan sonra, elde edilen görüntüler radyolog tarafından incelenir ve bir rapor hazırlanır. Bu rapor, hastanın doktoruna iletilir ve doktor, raporu değerlendirerek hastaya gerekli açıklamaları yapar. Sonuçların ne anlama geldiğini ve sonraki adımları doktorunuzla mutlaka görüşün.

Gelecek Yönelimleri

MRG teknolojisi sürekli olarak gelişmektedir. Gelecekte daha hızlı, daha hassas ve daha az gürültülü MRG cihazlarının geliştirilmesi beklenmektedir. Ayrıca, yapay zeka (AI) ve derin öğrenme (DL) algoritmalarının MRG görüntülerinin analizinde ve tanı koyulmasında daha fazla kullanılması öngörülmektedir. Bu sayede, MRG daha da etkili bir tanı aracı haline gelecektir.